Met NIBE warmtepompen kan zelfs een 150 jaar oud monument worden verduurzaamd 

Het NRC-gebouw in Rotterdam is een gemeentelijk monument van bijna 150 jaar oud, gesitueerd middenin de stad. De huidige eigenaren bewezen recentelijk dat het met warmtepompen van NIBE mogelijk is om zelfs zo’n karakteristiek pand uit de 19e eeuw te verduurzamen en daarmee bij te dragen aan het behalen van de klimaatdoelen.

Gebouw met een rijke historie

Het statige gebouw aan de Witte de Withstraat in Rotterdam dateert uit 1874 en was meer dan een eeuw de thuishaven van de Nieuwe Rotterdamsche Courant, het latere NRC. Vanaf eind jaren ’70 verhuisde de krant gefaseerd naar de Westblaak, waarna het statige pand – dat een gemeentelijke monumentenstatus heeft – werd overgenomen door de Rotterdamse ondernemer Fons Burger. Vandaag de dag staan de letters ‘NRC’ voor ‘Nieuw Rotterdams Café’ en zijn in de voormalige drukkerij van de krant – behalve het café – onder meer een taleninstituut en diverse culturele instellingen gevestigd, waaronder het Scapino Ballet, V2, WORM en het Centrum Beeldende Kunst Rotterdam. Kortom: een grote diversiteit aan gebruikers.

Ondernemen met een duurzame ambitie

De Rotterdamse ondernemer Fons Burger is sinds 30 jaar eigenaar van het NRC-gebouw, dat twee verdiepingen en een souterrain omvat. Hij koesterde grote ambities voor het verduurzamen van het gebouw en liet aanvankelijk het dak van het gebouw voorzien van sedumvegetatie. Maar dat was slechts een bescheiden begin. Zo werd het pand volledig verwarmd door stadsverwarming en de warmte daarvan is – naast restwarmte – deels ook afkomstig van een afvalverbrandingscentrale. Dat vond Burger echter niet duurzaam genoeg. Bloem Installatieadvies uit Rotterdam kreeg daarom opdracht om te onderzoeken hoe de verwarmingsinstallatie van het gebouw kon worden verduurzaamd.

Water/water warmtepompen met PVT-panelen

Hierbij werd nadrukkelijk rekening gehouden met de omgeving: lucht/water warmtepompen vielen voor deze dichtbebouwde locatie af vanwege de mogelijke geluidsbelasting. Datzelfde gold voor water/water warmtepompen met een bodembron, omdat een bodembron binnenstedelijk lastig te realiseren is en bovendien voor naastgelegen panden de optie om op enig moment een bodembron aan te leggen zou wegnemen. In overleg werd geopperd om te onderzoeken of PVT- warmtepomppanelen van Triple Solar soelaas zouden kunnen bieden. Gezamenlijk kwamen partijen tot een prima bewezen oplossing: een duurzame installatie met vier NIBE F1345-60 water/water warmtepompen met een totaal verwarmingsvermogen van 240 kW in combinatie met 320 PVT-panelen van Triple Solar. De complete inpandige installatie werd ontworpen en gerealiseerd door Mampaey Installatie Bedrijven uit Dordrecht, de bron van PVT-panelen werd in zijn geheel verzorgd door Triple Solar.

“Zo’n PVT-paneel is in feite een hybride paneel”, legt projectleider Remco Vlak van Mampaey uit. “De voorkant bestaat namelijk uit zonnecellen (PV) die – net als een gewoon zonnepaneel – stroom opwekken, terwijl aan de achterkant een thermische wisselaar (T) is aangebracht die zorgt voor de benodigde bronenergie voor de warmtepomp. Het systeem werkt ook ’s nachts en kan de warmtepompen het grootste deel van het jaar van voldoende energie voorzien om het gebouw te verwarmen.” Omdat de schil van het gebouw op dit moment nog niet optimaal is geïsoleerd, blijft het gebouw vooralsnog in een hybride opstelling aangesloten op stadsverwarming. De verwachting is echter dat deze pas vanaf een buitentemperatuur van 5 °C of lager zal moeten bijspringen. In feite fungeert de stadsverwarming daarmee op dezelfde manier als back-up als een cv-ketel naast een hybride warmtepomp in een woning.

Uitdagende opdracht

Mampaey installeerde de vier NIBE warmtepompen samen met een buffervat van ruim 1.000 liter en de benodigde regeltechniek van Coneco in een technische ruimte in het souterrain. In de technische ruimte bevinden zich ook de stadsverwarmingsunits van Eneco, die zijn aangesloten op de warmtepompinstallatie. De uitvoering van het project was volgens de projectleider van Mampaey een behoorlijke uitdaging. “Het is een groot gebouw waarin heel wat nieuw leidingwerk moest worden geïnstalleerd. Dat gaat uiteraard niet ongemerkt en vergde veel overleg en communicatie met de diverse gebruikers, zodat ze zo min mogelijk in hun dagelijkse activiteiten zouden worden gestoord. Daarnaast was de installatie behoorlijk oud en lastig in kaart te brengen, waardoor we in de praktijk soms moesten improviseren. Gelukkig hebben we daar als installateur veel ervaring mee en werken we ook al jaren met de producten van NIBE.

Een ander aandachtspunt was het introduceren van de nieuwe installatie bij de gebruikers. “Ze waren gewend aan een hoog temperatuur systeem met radiatoren. Als je die ’s morgens opendraait, is het zó warm. Met een lagere aanvoertemperatuur kost dat wat meer tijd. Het is dus belangrijk om goed met de installatie om te gaan, radiatoren wat eerder open te zetten en geen radiatoren te blokkeren met kasten, bureaus of gordijnen.”

Praktijkervaring

De installatie werd in het voorjaar van 2022 in gebruik genomen, waarna een zeer mild voor- en najaar volgde. Remco Vlak: “Eigenlijk werd het pas half november in de nacht en ochtend flink koud waardoor de stadsverwarming moest bijspringen. Het duurt dus nog wel even voor het systeem zich in de praktijk écht heeft kunnen bewijzen, al hebben we daar uiteraard alle vertrouwen in.”

Installatie monitoren en beheren op afstand

Om de installatie tijdens de garantieperiode goed in de gaten te kunnen houden en eventuele kinderziektes tijdig te kunnen oplossen, deed de installateur een aanbieding inclusief een jaar beheer op afstand. Remco Vlak legt uit. “Met beheer op afstand kunnen we heel makkelijk online contact leggen om de installatie te monitoren, parameters uit te lezen en na te regelen. Inmiddels hebben we met de eigenaar van het NRC-gebouw ook een onderhoudscontract afgesloten voor de periode daarna, inclusief beheer op afstand. Zo is hij jarenlang verzekerd van een optimaal werkende installatie, waarbij we eventuele storingsmeldingen snel en adequaat kunnen opvolgen!”